Dankbaarheid is een gevoel dat heel dichtbij het gevoel van geluk en voldoening aan ligt. En, dat gevoel heeft allerlei positieve effecten op je gezondheid en welzijn.

Het is dan ook een van de dingen waar ik graag naar verwijs als krachtig hulpmiddel.
Ook, omdat het iets is wat je kunt oefenen en leren. Je hoeft niet als dankbaar mens geboren te zijn om met deze tool te kunnen werken.
Je hoeft niet eens hele ingewikkelde mentale gymnastiek uit te voeren om hiermee te werken.

Een dankbaarheidsdagboekje bijhouden

Zo is een dankbaarheidsdagboekje bijhouden al iets heel fijns.
Wel heb ik daarbij gemerkt dat het fijn is om niet simpelweg iedere dag aan jezelf te vragen waar je dankbaar voor bent.
Het is fijner om het een beetje af te wisselen en je iedere keer te richten op een ander aspect van je leven. Zo voorkom je dat het al snel eentonig en saai wordt. Dan werkt zo’n dankbaarheidsboekje natuurlijk niet.

Een van mijn persoonlijke favorieten is af en toe de vraag: ‘waar ben ik mezelf dankbaar voor?’ ertussen te stoppen.
Je kunt namelijk voor heel veel in je leven dankbaar zijn, maar dat betekent niet dat je jezelf moet vergeten.

Een valkuil om op te letten, zodat je op een gezonde manier hiermee werkt

Er is ook een valkuil die ik regelmatig ben tegengekomen in het werken met deze methode uit de positieve psychologie.
En dat is de valkuil van jezelf verliezen in de dankbaarheid, waardoor je niet meer aan de slag gaat met de dingen die je aandacht vragen.
Het creëert dan een soort van overtuiging dat er zoveel mooie dingen zijn om je aandacht op te richten, dat het probleem waar je last van hebt niet zo groot is.
Dat probleem of de pijn wordt dan onder het tapijt geschoven. Er worden oogkleppen opgezet en er wordt alleen nog maar gekeken naar wat er wél goed gaat.
Dat probleem wordt daardoor alleen maar groter. Het kost alleen maar meer energie om het te onderdrukken. Daardoor voel je eigenlijk helemaal niet zo goed.

Daarom houd ik er zelf van om eerst te vragen: ‘waar wil ik aandacht aan besteden’ of ‘waar wil ik iets aan doen?’
Dan kan ik daarna stilstaan bij iets om dankbaar voor te zijn. Waardoor die dankbare mindset me juist de energie geeft om iets te doen met het probleem wat de aandacht vraagt.

De voordelen van dankbaarheid

Als een van de grondleggers van dankbaarheid heeft de psycholoog Martin Seligman heel veel onderzoek gedaan naar het effect hiervan.
Maar hij is zeker niet de enige die dankbaar zijn wetenschappelijk onderzocht heeft. Zo zijn Robert Emmons en Sonja Lyubomirsky ook mensen die zich hiermee bezig gehouden hebben.
Uit hun onderzoek en uit de onderzoeken van vele anderen is er naar voren gekomen dat werken met de kracht van dankbaarheid veel voordelen heeft.
Een paar daarvan zijn dat mensen die dankbaar zijn:

1. Meer fijne emoties ervaren en zich meer verbonden voelen met het leven.
2. Minder last van pijn hebben en een sterker immuunsysteem hebben. Dat laatste heeft er waarschijnlijk ook mee te maken dat het makkelijker is om gezondere keuzes te maken als je je dankbaar voelt.
3. Er zijn zelfs signalen dat bij sommige mensen met depressie dankbaarheid ze helpt om hier hun weg in te vinden.
4. Mensen die dankbaar zijn slapen beter. Ze vallen makkelijker in slaap en worden uitgerust wakker.
5. Ze bouwen vaak sterkere sociale banden. Dankbaarheid versterkt relaties en bouwt gemeenschapsgevoel op.
6. Mensen die een houding van dankbaarheid aannemen, kunnen beter omgaan met tegenslagen. Ze zien moeilijkheden eerder als kansen voor groei dan als bedreigingen.

Inzoomen op dankbaarheid het je hersenen

Er gebeuren daarbij ook een paar leuke en opvallende dingen in het brein:

1. Verhoogde activiteit in de ventromediale prefrontale cortex. Dit hersengebied is gekoppeld aan besluitvorming, beloningswaardering en binding met andere mensen. Onderzoek wijst uit dat als mensen zich dankbaar voelen, er een toename is van de activiteit in dit gebied.
2. Verhoogde activiteit in de dorsomediale prefrontale cortex. Dit hersengebied is gekoppeld aan je creativiteit en het nemen van beslissingen.
3. Meer feel-good neurotransmitters. Dankbaarheid kan leiden tot een toename van de afgifte van neurotransmitters zoals dopamine. Dit hormoon wordt vaak geassocieerd met gevoelens van geluk en plezier. Ook wordt de aanmaak van serotonine verhoogt. Deze neurotransmitter is verbonden met rust en ontspanning.
4. Versterking van het hersengebied voor stressregulatie. Dankbaar zijn kan helpen bij het versterken van de prefrontale cortex. Die helpt bij het reguleren van stressreacties in het lichaam. Dat kan je helpen beter om te gaan met spanning en stress.

Een andere manier om te werken met dankbaar zijn

Zoals ik hierboven al benoemde, is het werken met een dankbaarheidsdagboekje heel erg fijn, maar je kunt ook op een visuele manier hiermee werken.
Je kunt bijvoorbeeld ook een visionboard maken van over dankbaarheid. Of een fotoboek bijhouden gevuld met foto’s van dingen waar je van geniet of genoten hebt.

Een hele andere manier om hiermee te werken is door te oefenen bewust vaker dankjewel te zeggen.
Niet alleen tegen mensen die iets kleins voor je doen, maar ook tegen het weer bijvoorbeeld.
Dat kan inderdaad even gek voelen om de zon te bedanken dat ze schijnt, maar het helpt je wel om er even bij stil te staan.

Scarlet Le Pair

Founder van ontspanninstuin.nl en momentjes.com.

Al ruim 16 jaar houd ik me bezig met spiritualiteit, psychologie en gezondheid (ook lichamelijk).
Voor mij hoort het allemaal bij elkaar.
Mijn passie is ‘intuïtie’.
Met alles wat ik doe heb ik dan ook de onderliggende intentie om je nog dichterbij jezelf en je eigen intuïtieve stem te brengen.