Koolhydraten zijn net als eiwitten en vetten belangrijke voedingsstoffen die je lichaam energie geven. Deze energie ontstaat onder andere door verbranding van deze voedingstoffen. Deze voedingsstoffen vinden we terug in onze voeding. Voeding is daarom de brandstof die ons lichaam in beweging houdt. Voeding levert de stoffen die elke cel in ons lichaam nodig heeft om optimaal te kunnen functioneren. Behalve voedingstoffen heeft het lichaam uiteraard zuurstof, water en beweging nodig om optimaal te kunnen functioneren.
Koolhydraten worden ook wel suikers genoemd, Een koolhydraat is opgebouwd uit suikermoleculen. Dit worden sacharidengenoemd.
Koolhydraten komen in verschillende vormen voor:
- Enkelvoudige suikers (monosacharide) zoals vruchtensuiker
- Tweevoudige suikers (disachariden), zoals tafelsuiker, rietsuiker, bietsuiker en maltose
- Meervoudige suikers (polysachariden), deze vind je onder andere in . zetmeelsuiker, brood, pasta en aardappels.
Wat gebeurt er als we koolhydraten eten?
Koolhydraten uit onze voeding worden opgenomen in ons lichaam als glucose oftewel als enkelvoudige suiker. In de cel aangekomen zal de glucose worden omgezet van voedingsenergie naar bio-energie. De glucose die ons lichaam (nog) niet nodig heeft, zal in de lever en spieren omgezet worden in glycogeen, wat in feite een energievoorraad oplevert. Op het moment dat ons lichaam meer glucose krijgt aangeleverd dan het kan gebruiken of opslaan, zal het overtollige als vet in ons lichaam worden omgezet en opgeslagen. Op dat moment nemen we in gewicht toe.
Bij inname van complexe (tweevoudige) koolhydraten zoals bonen, groenten, zilvervliesrijst, volkorenbrood, heeft het lichaam veel tijd nodig om dit te verteren. De kans is groot dat er geen overtollige glucose ontstaat, maar dat alles wordt gebruikt of als glycogeen wordt opgeslagen in de spieren en de lever. Een groot voordeel van inname van deze koolhydraten is het feit dat het verzadigingsgevoel groot is. Dus zijn dit hele goede koolhydraten.
Geraffineerde koolhydraten
De geraffineerde koolhydraten zijn industrieel bewerkte koolhydraten, waar (bijna) alle gunstige voedingsstoffen uit zijn verwijderd en die kunstmatig (met geur-, kleur- en smaakstoffen) op smaak zijn gebracht. Deze koolhydraten worden daarom ook wel lege calorieën genoemd. Naast het gevaar van vetopslag heeft het lichaam veel moeite om deze te verwerken. En zijn deze juist verslavend, denk maar aan die lekkere koekjes.
Geraffineerde koolhydraten vormen een grote belasting voor het lichaam en kunnen allerlei vage klachten veroorzaken, zoals hoofdpijn, vermoeidheid, jeuk, slecht slapen enz. Voorbeelden hiervan zijn: vruchtensappen, fastfood, ontbijtgranen en de meeste koekjes en snoepjes.
Wat heeft je suikerspiegel met koolhydraten te maken?
Door het bewerken van koolhydraten verliest het zijn vezels en wordt de glycemische index (GI) verhoogd. De glycemische index zegt iets over de snelheid waarmee koolhydraten worden verteerd en als glucose in het bloed worden opgenomen Het liefst wil je producten eten met een lage glycemische index, zodat je je langduriger gevuld voelt en geen suikerdip ervaart.
Het lichaam streeft naar zo weinig mogelijk bloedsuikerschommelingen en daarom is het interessant te weten in welke mate de verschillende voedingsmiddelen de bloedsuikerspiegel doen stijgen.
Het lichaam reageert op een hoge bloedglucosespiegel door het hormoon insuline aan te maken om de bloedglucose te verwijderen. Voedsel met een hoge GI leidt op die manier tot grote schommelingen in de insulinespiegel in het bloed en op termijn tot een verminderde gevoeligheid voor het hormoon insuline. Daardoor leidt dit tot diabetes type 2 en mensen gaan meer eten.
Hoe meer insuline je aanmaakt, hoe meer de opslag in vetweefsel wordt gestimuleerd.
Verkeerde suiker is dus een dikmaker.
Voorbeelden van ongezonde koolhydraten
- Witte rijst
- Sauzen
- Snoep
- Frisdrank
- Vruchtensap
- Chips
- Pizza, Pasta
- Bewerkte ontbijtgranen
- Gebak, koekjes
Voorbeelden van gezonde koolhydraten
- Groenten
- Fruit
- Volkoren granen
- Melk
- Yoghurt
- Peulvruchten
- Zilvervliesrijst
- Gedroogd fruit
- Quinoa
Ezelsbruggetje
Om een begin te maken met het onderscheiden van suiker, wil ik je het volgende meegeven:
- Alle woorden die eindigen op ‘ose’ (glucose, fructose, dextrose, enz.)
- Alles wat eindigt op stroop, siroop, honing of nectar.
- En uiteraard alle termen waarin SUIKER expliciet wordt genoemd.
Eet koolhydraten dus met mate maar wel de juiste!!
Er is heel veel over koolhydraten te vertellen is; daarom maak ik graag een deel 2. Hierin geef ik meer informatie over de noodzaak van koolhydraten en welke klachten (lichamelijk en/of mentaal) ze kunnen veroorzaken als je te weinig/teveel eet, hoeveel je lichaam ervan nodig heeft en zo nog een tal van vragen.
Mocht je zelf vragen hebben over koolhydraten, schroom niet om mij een bericht je sturen, ik behandel deze heel graag in deel 2.
Hoi, ik ben Patty Hout, Lifestylecoach bij Gezondheidspraktijk Life & Dreams.
Mijn passie is om mensen stapsgewijs te helpen om hun leefstijl te verbeteren met als uiteindelijk doel: gewichtsverlies, lichamelijke fitheid en verbetering van de kwaliteit van het leven.
Komende tijd neem ik jullie mee in de wondere wereld van Gezonde Voeding. Ik bespreek zoveel mogelijk onderwerpen in mijn blogs. Ik sta open voor jullie vragen en reacties, dus schroom niet om mij te een vraag te stellen als je iets wil weten.
Ik eet al 2 jaar glutenvrij en bevalt me prima, houd geen vocht meer vast en sinds ik verhuisd ben sport ik wéér in de sportschool twee x in de week om mijn conditie en spierkracht op peil te brengen ivm mijn chronische gewrichtspijnen. Snoepen doe ik niet, drink veel water en alleen als de temperatuur boven de 30° komt drink ik een glas gewone cola. Ik heb een gewone fiets en doe daar de kleine boodschappen mee.
Heb ooit koolhydraatarm dieet gevolgd maar ik bleef vocht vasthouden en ben er toen mee opgehouden en over gegaan naar glutenvrij dieet.
Hoi Cecile,
Wat fijn om te horen dat jij je balans hebt gevonden in glutenvrij eten en natuurlijk in het bewegen. Gelukkig
reageer jij hier goed op. Ik heb zelf ziekte van Crohn en heb ook een tijdje glutenvrij gegeten maar merkte toch
dat hierin teveel suikers zitten waarop mijn darmen reageerde. Sinds 5 jaar doe ik aan IF (intermittent fasting)
en eet low-carb, dit voelt veel beter. Je zou dit ook eens kunnen proberen, om te kijken wat dit met je lijf doet.
Het is maar een tip maar ik pas dit heel veel toe in mijn praktijk en zie super goede resultaten.
Ik wil je bedanken voor je reactie, en hoop dat je mijn volgende blogs met enthousiasme leest.
Sportieve en gezonde groet,
Patty
Ivm een gluten- en lactosevrij dieet maak ik mijn cappuccino met oatly barista.
Zitten hier veel suikers in?
Hoi Gerda,
Als we eerlijk zijn, zit er in welke melk dan ook altijd suikers. Gezien deze melk, is dit een juiste keuze.
Neem het alleen niet te vaak!
Lieve gezonde groet,
Patty
Hallo Patty,
Dank je voor je interessante blog! Ik vind alles over voeding altijd erg interessant.
Ik geloof dat ik best gezond leef, ik eet veel groente en fruit en ik beweeg veel. Mijn enige valkuil is die snelle suikers. Ik ben verslaafd aan chocola en zo in de zomer kan ik een lekker ijsje niet weerstaan. Eigenlijk zou ik graag wegwillen van het eten van snelle suikers, maar hoe doe je dat? Ik heb het gevoel dat het is als bij roken, je rookt een tijdje niet en dan steek je 1 sigaret op en je bent meteen weer hooked. Soms lukt het me een paar weken geen suiker te eten en dan eet ik 1 stukje taart of een ijsje of iets en ik ben weer hooked. Hoe kom je hier vanaf? Wat zou ik kunnen eten/doen om de dag nadat ik toch wat suiker heb gegeten de draad weer op te pakken zonder het gevoel te hebben weer bij nul te moeten beginnen?
Dank je voor je ideeën.
Lieve groet, Liselotte